11 Do’s & Don’ts voor een duurzame tuin

Een duurzame tuin kan je zoveel extra plezier opleven. In een tuin met een rijke biodiversiteit valt altijd genoeg te zien en te beleven. Het trekt de mooiste vlinders en bijen aan. Bovendien is uit onderzoek gebleven dat leven in een groene omgeving gelukkiger maakt. Dus, waar wacht je nog op? Aan de slag met deze tips voor een milieuvriendelijk tuinplan.

11 duurzame tuin tips

Een beter milieu begint bij jezelf. Zeker in de tuin kun je heel veel positieve impact maken, door het maken van milieubewuste keuzes. Als we onze tuinen allemaal iets groener maken, kunnen we samen een groot verschil maken. Natuurlijk tuinieren klinkt heel ingewikkeld, maar het tegenovergestelde is waar. Hieronder deel ik 11 tips voor je duurzame tuin.

11x do’s & don’ts voor je ecologische achtertuin

Do: verwilderde tuin

Don’t: keurig onderhouden tuin

We denken misschien dat een strak betegelde tuin zonder onkruid een must is, maar wist je dat het beter is om af en toe de natuur lekker los te laten gaan? In dat hoopje bladeren ontstaat vanzelf leven. Het is de perfecte schuilplaats voor egels en insecten. En als je niet te veel harkt en schept in de aarde, kan het bodemleven ook z’n gang gaan. En onkruid en mos tussen de tegels? Dat helpt de afwatering alleen maar. Dus verontschuldig je niet als de visite een blik werpt op je wilde tuin, maar gebruik bovenstaande informatie lekker als excuus. Je hebt geen slecht onderhouden achtertuin, je hebt een duurzame tuin!

Do: veel groen in de tuin

Don’t: tuin volledig bestraten

We bouwen de aarde steeds voller. Een direct gevolg is dat hemelwater niet goed weg kan lopen, wat afwateringproblemen kan veroorzaken. Je kunt dit probleem gelijk aanpakken door vandaag nog tegels uit je voortuin of achtertuin te trekken. Sommige gemeentes moedigen zelfs zogenaamde geveltuintjes aan, waarbij je een strookje langs je huis, appartementencomplex of flatgebouw vervangt voor planten of wilde bloemen.

In een straat met veel groen zijn mensen gelukkiger, is minder straatvervuiling en is er minder agressie. En tijdens een hittegolf is een groene tuin een walhalla, want het zorgt ervoor dat jouw tuin echt een paar graden koeler aanvoelt dan de volledige bestraatte tuin van je buurman.

Do: boom planten

Don’t: bomen weghalen

Er zijn eigenlijk te weinig bomen op de aarde. Dat komt onder andere door bebouwing en bosbranden. En dat is heel schadelijk, want we hebben bomen simpelweg nodig om te overleven. Ze filteren CO2 uit de lucht en zorgen ervoor dat wij kunnen ademen. Lukraak bomen uit de tuin trekken is dus eigenlijk niet aan te raden. Maar ja, wat doe je als een boom die boom in je voortuin veel licht in huis wegneemt? of als er een boom staat op de plek waar je een tuinhuisje wil plaatsen?

Maak met jezelf de afspraak dat voor iedere boom die je weghaalt, je er twee nieuwe voor in de plaats plant. Oudere bomen filteren meer, dus moet je minimaal twee jonge bomen terugzetten om dit te compenseren. Wij hebben bijvoorbeeld een wilg in de achtertuin weggehaald, omdat dit nu juist de plek is waar wij tot het laatst zon hebben. Om het goed te maken, zetten wij vorig jaar 3 perenbomen in de voortuin. Heb je geen plek om elders een boom neer te zetten? Adopteer een boom online!

Do: vaste inheemse planten

Don’t: eenjarige perkplantjes

Van vaste planten heb je ieder jaar weer plezier. Ze zijn vaak iets prijziger in aanschaf, maar op de lange termijn ben je goedkoper uit. Je hoeft ze namelijk maar een keer te kopen! Kies voor inheemse planten, want die groeien het best. Eenjarige plantjes moet je ieder jaar weer opnieuw halen bij het tuincentrum. Bovendien worden de meeste perkplantjes in vervuilende en energieslurpende kassen gekweekt. Hartstikke leuk als die kleurrijke bloemetjes, maar niet zo milieuvriendelijk dus.

Tip: Bestel hier goedkope tuinplanten en ga plantenverspilling tegen.

Do: bodembedekkers

Don’t: kale grond

Tijdens hete zomers hebben alle planten het zwaar. Ze hebben veel water nodig om te overleven. Je kunt ze een handje helpen door ze niet te planten in kale grond, maar door ze te omringen met bodembedekkers. Betrek mooie bodembedekkers als kleine maagdenpalm in je natuurlijke tuinplan en de planten zullen je dankbaar zijn. Ook insecten vinden het fijn.

Met goede bodembedekkers droogt de grond minder snel uit en heb je minder kans op onkruid. Een win win voor je duurzame tuin dus!

Do: af en toe waterslang op de grond leggen

Don’t: hoge sproeier gebruiken

In periodes waarin er weinig regen valt, draaien sproeiers overuren. Die lange automatische sproeiers die sierlijk bewegen en in grote stralen je gazon vernevelen, kunnen zorgen voor veel waterpret bij kleintjes. Maar wist je dat met dit type tuinsproeier er veel water verloren gaat? De kleine waterdruppels verdampen razendsnel. Zeker tijdens hete zomers. Vaak sproeien ze ook nog verder dan je gazon en ben je voor niks je terras voor een deel aan het bewateren.

Beter is het om een waterslang eens in de zoveel tijd op de grond te leggen en de boel een beetje onder water te laten lopen. Het water trekt razendsnel de grond in en geen druppel gaat verloren. Dit geldt niet voor alle planten, maar voor het meeste groen in je tuin is het beter om minder vaak veel water te geven, dan steeds een klein beetje. De planten laten hun wortels langer groeien omdat ze dieper de grond in moeten op zoek naar water. De overlevingskans van jouw favoriete planten wordt daarmee groter.

Nog meer tips voor een natuurlijk tuinontwerp

Do: een regenton in de tuin

Don’t: water uit de kraan gebruiken

In een duurzame tuin is een regenton onmisbaar! Zomers worden droger en heter. In de zomer verbruiken we veel meer water. Om te drinken, voor lange douche sessies, voor waterpret met kinderen in de tuin… Als je dan ook nog je kraanwater gaat gebruiken om je tuinplanten water te geven, is dat niet goed voor het milieu.

De oplossing is simpel: Schaf een regenton aan! In ons vorige huis zetten wij een tweedehands exemplaar neer, dat we via Marktplaats voor een prikkie op de kop tikten. Voor onze nieuwe achtertuin zijn we aan het sparen voor een mooier exemplaar. Een design regenton van Elho of Raintap staat hoog op mijn verlanglijstje.

Regenwater wordt in de regenton opgevangen en kun je gebruiken voor je planten, zowel binnen als buitenshuis. Bijkomend voordeel is dat je van regenwater geen lelijke kalaanslag op je plantenpotten krijgt. En voor planten is regenwater veel beter dan kraanwater.

En wist je dat je regenwater ook goed kunt gebruiken voor het lappen van je ramen? Maar goed, nu dwaal ik af…

Do: sedum dakbedekking op tuinhuisje

Don’t: plastic schuurtje plaatsen

Met een veranda of overkapping in de tuin, kun je nog langer genieten van het buitenleven. Een tuinset die geplaatst is onder een overkapping blijft langer mooi. En het is een plek waar je zelfs tijdens een zomerse bui goed kunt vertoeven. Met het plaatsen van een overkapping in je achtertuin, haal je (de mogelijkheid tot) extra natuur weg. Dit kun je compenseren door te kiezen voor natuurlijke dakbedekking. Een sedum dak trekt kleine diertjes aan en zorgt er zelfs voor dat het minder heet wordt onder je veranda. En als je vanuit huis naar de tuin kijkt, is zo’n groen dak ook nog eens een veel leuker aanzicht.

Bij bouwmarkten kun je ook goedkope plastic schuurtjes aanschaffen, om bijvoorbeeld tuingereedschap in te bewaren. Kies liever voor een houten variant met FSC keurmerk. Dat is uiteindelijk beter voor het milieu. En zo’n houten schuurtje wordt veel minder heet dan de plastic variant.

Do: tuinmeubelen van natuurlijke materialen

Don’t: plastic tuinset

Hetzelfde geldt eigenlijk bij de aanschaf van een nieuwe tuinset. Natuurlijke materialen zijn hartstikke trendy, dus de keuze is reuze als je gaat voor bamboe of FSC hardhout. En door het materiaal goed te onderhouden, gaat het hartstikke lang mee. Deze natuurlijke materialen zijn ook nog eens hartstikke stevig en kun je eventueel bijschilderen of bijschuren. En scoor je een tweedehands tuinset, dan ben je helemaal goed bezig.

Plastic daarentegen is hartstikke milieuvervuilend. Zowel de productie als het afval als je plastic tuinset stuk is. En bij plastic is stuk gewoon stuk. Je kunt het proberen te lijmen of met duct tape aan elkaar te maken, maar het zal nooit meer zo stevig zijn. En ben je weleens op een hete zomerdag met je bloten benen op een plastic tuinstoel gaan zitten? Je huid schroeit bijna aan het materiaal vast, terwijl je op een houten tuinstel nog wel prima kunt plaatsnemen.

Do: optimaal gebruik van muren en schutting

Don’t: kale schutting

Bij een duurzame tuinaanleg gaat de focus meestal direct naar wat er op en in de grond komt. Maar vergeet de muren van je tuin niet mee te nemen in je ecologische tuinplan! Hang vogelhuisjes en insectenhotels op aan de schutting en verfraai de buitenmuur bij je huis met verticale plantenbakken. En vergeet niet te tuinieren in de lucht. Je kunt zoveel meer van je achtertuin en voortuin benutten!

Je kunt bijvoorbeeld een moestuin aan de gevel beginnen. En hang een drinkbakje voor vogels op aan de schutting, buiten het bereik van katten. Een groene haag van bijvoorbeeld klimop zorgt voor instant meer groen in de tuin. Dat oogt niet alleen mooi, maar dient ook als schuilplaats voor veel dieren als vogels, egels en insecten. In klimop zul je bijvoorbeeld veel lieveheersbeestjes vinden, die je helpen bij de natuurlijke bestrijding van bladluis.

En dat staat uiteindelijk toch ook veel gezelliger dan kale muren en een saaie schutting?

Do: gebruik van ecologische schoonmaakmiddelen

Don’t: gif in de tuin

Tot slot sluit ik deze reeks duurzame tuintips af met advies voor ecologische schoonmaakmiddelen voor buiten. Ga niet direct groene aanslag te lijf met giftige middeltjes en onkruid kun je ook anders aanpakken dan met gif. Bedenk je dat alles wat je op de grond smeert, sproeit en veegt ook in de bodem terecht komt. Het komt dan in ons bodemwater. Dat wil je niet, toch?

Verdiep je dus in duurzame en milieuvriendelijke alternatieven voor traditionele schoonmaakmiddelen.

Wil je weten of er subsidie mogelijk is voor het vergroenen van je tuin? Check dan deze Groene Subsidie Wijzer even.

Ecologisch tuinieren boeken

Meer weten over natuurlijk tuinieren? Wie weet vind je voldoende inspiratie in deze boeken over duurzaam tuinonderhoud:

MilieuCentraal deelt deze tips voor een duurzame tuinaanleg. Hoe groen is jouw tuin eigenlijk? Deel jouw duurzame tuin tips hieronder!