Sinds begin deze zomer zijn wij trotse eigenaren van maar liefst 2 wormenhotels. Handige compostbakken waarin een heleboel krioelende wormen ons GFT afval omzetten in mest en wormensap. Klinkt het vies? Dat valt best mee hoor. Wij zijn erg blij met onze nieuwe huisdieren. Bovendien is een wormenbak een milieuvriendelijke manier om van je restjes groente en fruit af te komen! Wil je ook een wormenhotel beginnen? En ben je benieuwd hoe het composteren in een wormbox precies werkt? Hier delen we onze ervaring en tips.
Hoie werkt een wormenbak?
Heb je nog nooit van een wormenhotel gehoord? Dan leg ik je eerst even uit wat een wormenbak nu precies is. Een wormenhotel, ook wel wormenbak genoemd, is een afgesloten stapel bakken waarin je eigen GFT afval kunt weggooien. In de bak wonen tijgerwormen (niet te verwarren met regenwormen) die smullen van je restjes en deze omzetten in nuttige compost en wormensap. Met je eigen wormenhotel beginnen is helemaal niet zo moeilijk.
De bedoeling is dat je GFT afval in de bovenste laag van de wormenbak gooit. Vervolgens gaan de tijgerwormen dit opeten. Hun poep kun je gebruiken als compost. Deze wormencompost is een wondermiddeltje voor je planten in de tuin en in huis.
De wormen kunnen vrij bewegen door de verschillende lagen, omdat het in feite kleine roosters zijn. We houden ze ook niet gevangen. Als de tijgerwormen niet gelukkig zijn in het hotel, kunnen ze wegkruipen. Schrik niet! We zien ze nauwelijks buiten de bak.
Helemaal onderaan de wormentoren zit een kraantje. Hieruit haal je zogenaamd wormensap of wormenthee. Dit is het sap dat vrijkomt bij het composteerproces. Als je dit sap heel goed verdunt met (regen)water kun je het gebruiken om je planten mee water te geven. Je planten gaan er beter van groeien!
Je kunt een wormenhotel zelf maken met bijvoorbeeld hout of emmers. Op Pinterest vind je aardig wat DIY wormenbakken. Wij kozen er echter voor om er 1 te kopen. Online bestelden we deze wormenbak, omdat we zelf niet zo handig zijn. Hiermee konden we direct beginnen.
Je kunt eventueel ook op Marktplaats kijken. Daar worden soms tweedehands wormenbakken aangeboden.
Met een wormenhotel beginnen
Goed, tijd voor tips om te beginnen met een wormenhotel. Ten eerste heb je een wormenbak nodig. Zoals gezegd bestelden wij er 1 online.
Daarna heb je bewoners nodig: De wormen. Graven in de achtertuin heeft niet zo veel zin, want je hebt tijgerwormen nodig. Deze kun je afhalen bij speciale wormenkwekerijen en met een beetje mazzel ook bij tuiniersverenigingen in de buurt, omdat die ook vaak dergelijke composthopen hebben.
Wij hadden een wel heel luie aanpak: Ik plaatste een oproep op de Facebookpagina bij ons in de buurt, of we van iemand misschien een stuk of 30 tijgerwormen konden overnemen. Vrijwel direct kreeg ik een reactie van iemand uit de buurt. Ze had niet alleen wormen voor ons, maar zelfs een heel extra wormenhotel! Zij hadden hem nu al een paar jaar en ze wilden hem wegdoen. Deze wormbox bleek niet goedkoop, maar we mochten hem zo overnemen. Daar waren we natuurlijk ontzettend blij mee.
In deze wormenbak zaten heel veel wormen, dus hevelden we er een paar over naar onze nieuwe bak. Daar hebben de wormen helemaal geen last van en als je zorgt dat er genoeg te eten is, voelenm ze zich al snel thuis in hun nieuwe wormentoren.
Wat zijn de benodigdheden voor een wormbox?
Je hebt eigenlijk weinig nodig als je wormentoren eenmaal staat.
Op de bodem van de onderste laag ligt bij ons een filterdoek. Dit is om te voorkomen dat grote restjes het kraantje verstoppen. Dit hoeft niet per se, maar wij gebruiken het voor de zekerheid wel.
De mooiste van de twee bakken kreeg een plekje onder de veranda. De ander staat achter het muurtje van onze overkapping. Beiden staan niet de hele dag in de volle zon, want daar houden de wormen niet van.
Om mee te beginnen zijn onze wormenbakken prima. Toch had ik achteraf gezien wel willen investeren in een mooier exemplaar, zoals deze grijze wormenbak op pootjes, onder andere bij Fonq verkrijgbaar.
Wat kan er in een wormenbak?
Wat gooien wij zoal in onze wormenbak? Eigenlijk een heleboel. Met een gezin van 5 zijn de twee compostbakken geen overbodige luxe. Dit lusten de wormen allemaal:
- Groenteafval (rauw)
- Fruitresten
- Koffiedik
- Eierschalen
- Oude bladeren van kamerplanten
- Oud papier
Oud papier mag je dus ook in de wormenbak gooien. Zelfs eierdozen. Je moet het dan wel even in kleine stukken scheuren, anders kunnen de wormen het niet goed verwerken. Let er hierbij ook op dat het papier geen glanzend laagje heeft, want dan is het geplastificeerd en dat lusten de wormen niet.
Schillen van bananen mogen er ook in, maar dan wel in kleine stukjes. Want als het er te lang in ligt bestaat de kans dat het niet goed verwerkt wordt en kan het gaan schimmelen. De bananenschillen op de foto liggen al een tijdje te composteren, maar zoals je ziet is het nog niet heel succesvol. Ze zijn gewoon veel te groot.
Is een wormenbak nou duurzaam? Er zijn nog geen onderzoeksresultaten bekend of het houden van een wormenbak nu beter is voor het milieu. De reden dat wij ervoor gekozen hebben, is omdat wij denken dat er op deze manier minder afval vervoerd hoeft te worden en dit toch uitstoot scheelt. Bovendien maken we nu onze eigen mest voor de tuin en kamerplanten, dus hoeven we dit niet meer te kopen.
Daarnaast is een wormenbak in de tuin heel leerzaam voor de kinderen. Wij vinden een wormbox dus prima passen in onze duurzame tuin.
Extra wormenhotel tips
Eigenlijk is met een wormenhotel beginnen en een wormenbak onderhouden helemaal niet zoveel werk. Je moet alleen zo nu en dan in de gaten houden of de wormen het nog wel naar hun zin hebben. Dat doe je door te controleren of het in de bak niet te nat of juist te droog is. Als de boel te vochtig is, tap je de wormensap af en gooi je er wat droog materiaal bij, zoals stukjes oud papier of bladeren. Is de wormenbak te droog? Gooi er dan wat meer schillen van bijvoorbeeld fruit of groente bij.
Ook als je geen tuin hebt, kun je een wormenhotel beginnen. Met een plekje op het dakterras of balkon ben je er ook al. Heb je echt geen plek buiten of woon je klein? Dan kun je misschien een deze Bokashi emmer aanschaffen. Hierin wordt je GFT afval gefermenteerd en maak je ook compost van je restjes. Het neemt alleen een stuk minder ruimte in en er komen geen wormen aan te pas. Gebruik deze keukenemmer eventueel eerst met deze Bokashi starter om een goede basis te leggen voor je eigen composteerstation, zonder stankoverlast.
Veel mensen starten een wormenhotel met de hele buurt. Ergens in de wijk wordt een wormenhotel geplaatst waar buurtbewoners hun GFT afval in kunnen verzamelen. Ideaal voor scholen, bedrijven en wijken waar veel flats staan bijvoorbeeld.
Is een wormenhotel beginnen ook iets voor jou?
Lees ook:
Ja wormenbakken!
Ik had er vroeger 1 toen ik nog een tuin had, nu met het balkon niet. Niet omdat dat niet kan (kan prima) maar omdat mijn man dwarsligt. Probeer hem nog steeds over te halen, denk nu aan een wormenbak van wurmkiste.at (of zelf zoiets maken) omdat het zitje hem hopelijk overhaalt.
Maar ik vind het idee van een tweedehands wormenbak eigenlijk ook wel heel goed.
En ondertussen hoop ik dat de mensen van stichting buurtcomposteren – uit mijn wijk – een paar succesvolle pilots doen met ondergrondse wormencontainers, zodat ik die ook krijg.
En daarna ga ik denk ik eens goed kijken naar bokashi. Nu met de peuter houden we best wel vaak bereid eten over, omdat ze niets eet en wij wel voor haar gekookt hadden. Gezond en normaal gedrag voor een peuter, maar het is altijd een te kleine portie om te bewaren, dus er verdwijnt veel in de vuilnisbak.
Ik heb begrepen dat bokashi wel in de wormenbak mag, dus dat je uiteindelijk alsnog compost hebt, van je bewerkte voedsel.
Ik vind het geweldig en absoluut bij een duurzame tuin passen. Een echte win-win situatie!
En het klinkt ook wel leuk he?
Absoluut, en jullie gekochte wormenhotel ziet er ook nog eens erg leuk uit.
Wij hebben ook een wormenhotel maar het vocht wat we aftappen is heel licht van kleur. Op de foto zag ik dat het “percolaat” donker (bijna zwart) is. Er zitten veel wormen in de bak en ze eten veel. Toch gaat er blijkbaar iets niet goed.
Wij wonen in Losser, bij Enschede.
Is er iemand in onze buurt die ook een wormenhotel heeft met percolaat?
Graag zou ik advies krijgen.
Alvast bedankt.
Vriendelijke griet, Thea
Hi Thea,
Hopelijk vind je iemand in de buurt. Ik weet er helaas niet genoeg van om deze vraag voor je te kunnen beantwoorden.
Wij hebben hetzelfde vierkante groene wormenhotel sinds begin vorig jaar. Eerlijk gezegd ben ik erg ontevreden over deze aangezien de regen tussen de lagen doorsijpelt en zo de bak veel te nat maakt. De bak kan niet overdekt staan. We overwegen een andere aan te schaffen.
Meteen een vraag. We hebben de bak binnen gezet nu het begint te vriezen ‘s nachts maar blijkbaar zitten er veel muggeneitjes in. Niet ideaal dus. Hebben mensen ervaring met het hotel in een houten schuur zetten? Gaat dat goed of alsnog de bak inwikkelen in bubbeltjesplastic? Ik ben benieuwd.
Hoi kan komen omdat de bak buiten staat en het percolaat mengt met regenwater
Thea,
Een beetje laat…
Als percolaat heel licht is, dan is het waarschijnlijk regenwater. Het door jullie gekochte wormenhotel is prima zolang het maar niet in de regen staat. Maar als het wormenhotel in de regen staat loopt het regenwater langs de zijkanten in de bak eronder. Daarna loopt het regenwater binnen in de bak naar beneden. Het resultaat is een veel te natte onderste laag en doorzichtig percolaat.
Kees
Hoi!
Dit voorjaar begon ik met een halve kg wormen in een emmer van ongeveer 10 liter… Inmiddels is mijn populatie zo gegroeid dat ik nu begonnen ben met de bouw van een hotel, inhoud 90 liter. Volgende week hoop ik ze te kunnen verhuizen!.
Groetjes, Henry
Even een korte misschien wat late reactie, maar ik ben nog maar net actief of Pinatagtam.
Licht percilaat is inderdaad waarschijnlijk van de regen.aar als het goed stinkt betekent het dat je meer afval toevoegt dan de wormen aankunnen. En dna is he t gewoon het water dat uit je fruit en groenteresten komt. Die bestaan ten slotte voor ca 70% uit water.
Een te natte wormenbak off ene wormenbak met te veel afval gaat verzuren. Dat wil je voorkomen want dat stinkt en is ook niet goed voor de wormen.
In de winter kan een wormenbak wel buiten blijven staan, maar je zult er vele minder afval in kwijt kunnen. Een schuurtje is dus een goede oplossing.
Wormen en de bacteriën in de bak produceren zelf ook warmte, dus ook als de buitentemperatuur vrij laag is gebeurt e rnog wel iets in de bak. Maar bij lange strenge vorst zal de inhoud bevriezen en gaan je wormen dood. De eitjes komen in het voorjaar weer uit. Maar als. Je dit wilt voorkomen moet je dus maatregelen nemen: binnen zetten, of afdekken met bijvoorbeeld bubbeltjes plastic of oude deken.
Leuk verhaal! Wij zijn enorm aan het klooien met onze bak, oa vanwege inlopende regen (zoals hierboven ook al genoemd) maar ook omdat het kraantje steeds verstopt raakt waardoor de onderste bak veel te nat wordt en de boel gaat rotten ipv composteren. Nu zie ik op de foto dat er een doek oid uit de onderste bak steekt, is dat een filter oid? Wat voor materiaal?
Oh wat vervelend dat het nog niet helemaal wil lukken. Wij hebben er een filterdoek tussen. Dat kregen wij bij onze ‘bovengenoemde wormenbak, maar is online ook los te bestellen. Even zoeken op ‘lekbak filterdoek’ of ‘wormenbak doek’. Dat zal het euvel verhelpen. Succes!